Bitkiler patojenleri kandırarak direnç sağlayabilir mi?
Bitkilerin genetik geçmişine bakan araştırıcılar, birçok ilginç protein gruplarına şahit olmuşlardır. Bu proteinler genellikle bitkinin strese verdiği tepki olarak kullanılmakla birlikte, özellikle patojen saldırısına karşı savunma mekanizması olarak kullanılmaktadır. Evrim neticesinde geçmişten günümüze bu proteinlerin nasıl oluştuğu ve özel adreslerinin nasıl belirlendiği anlaşılabilirse, yeni tip patojenlere karşı dirençli bitkiler geliştirmek için büyük şans yakalamış oluruz.
Bitkilerin genetik geçmişine bakan araştırıcılar, birçok ilginç protein gruplarına şahit olmuşlardır. Bu proteinler genellikle bitkinin strese verdiği tepki olarak kullanılmakla birlikte, özellikle patojen saldırısına karşı savunma mekanizması olarak kullanılmaktadır. Evrim neticesinde geçmişten günümüze bu proteinlerin nasıl oluştuğu ve özel adreslerinin nasıl belirlendiği anlaşılabilirse, yeni tip patojenlere karşı dirençli bitkiler geliştirmek için büyük şans yakalamış oluruz.
Araştırıcılar bu genetik taramada, genetik oluşumunun boyutu ve karmaşıklığı nedeni ile önceliği ekmeklik buğdaya vermişlerdir. Aynı zamanda 8 adet çim çeşidinde de tarama yapmışlardır. Genom sekanslama gibi ileri teknolojik yöntemler sayesinde bilim insanları, birbirleri ile yakından ilişkili türler arasında (örn: buğday ve arpa) ve daha uzak olan türler (örn: buğday ve mısır) arasındaki gen benzerliklerini kıyaslayabilmektedirler.
Bitkiler, patojenleri ayırt eden bağışıklık sistemine sahiptir ve bu tehdidi oluşturan düşmana karşı dimdik ayakta durması gerekmektedir. Bu durum patojenlere karşı sürekli evrimleşmeyi ve adapte olmayı gerektirmektedir. NLR proteinleri olarak bilinen, belirli bitki patojen algılayıcıları, hastalığa sebep olan ajanlarla ilgili bazı sinyalleri algılayabildiğini göstermiştir. Genellikle patojen enfeksiyonlarının hedefi olan, diğer genler tarafından kodlanan bir dizi proteinden meydana gelen NLR’ler tuzak yemi rolü oynar.
Bitkinin nasıl sağlıklı kaldığı muamma olmakla birlikte, patojenlere karşı evrimleştiği ve nasıl hile ile direnç kazandığı ortaya çıkmıştır. Bu keşif, devamlı evrime uğrayan bitki patojenlerine karşı yeni proteinler geliştirerek, bitkinin direnç kazanmasını mümkün kılacaktır.
KAYNAK
Resim Kaynak
