Baklagillerde sınırsız azot yakalamak mümkün mü?
Baklagiller yaygın bir şekilde diyet proteini, lifi ve diğer temel besin maddelerin kaynağı olarak tüketilen bitki familyasıdır. Gıda tüketimi yanı sıra özelleşmiş bir işlem olan nodülasyon sayesinde baklagillerin kökleri ile toprakta bulunan azotu yakalayan Rhizobium bakterileri arasında simbiyotik bir ilişki vardır. Yani bakteri, bitkiden faydalanırken aynı zamanda bitkinin kullanamadığı azotu kullanılabilir hale getirir, bitkilerin köklerinde yumru benzeri nodüller formunda azotu biriktirir.
Baklagiller yaygın bir şekilde diyet proteini, lifi ve diğer temel besin maddelerin kaynağı olarak tüketilen bitki familyasıdır. Gıda tüketimi yanı sıra özelleşmiş bir işlem olan nodülasyon sayesinde baklagillerin kökleri ile toprakta bulunan azotu yakalayan Rhizobium bakterileri arasında simbiyotik bir ilişki vardır. Yani bakteri, bitkiden faydalanırken aynı zamanda bitkinin kullanamadığı azotu kullanılabilir hale getirir, bitkilerin köklerinde yumru benzeri nodüller formunda azotu biriktirir.
Azot tüm canlı organizmaların temel elementidir ki DNA, RNA ve protein meydana getirmek için kullanılır. Baklagiller köklerinde nodül formunda azotu tutarlar ancak bunun bir bedeli vardır. Nodül oluştururken enerji harcadığı gibi aynı zamanda bakterinin yaşamını devam ettirmesi için kaynak olmaktadır. Kökteki nodül düzenlemesi topraktaki azot yani nitrat seviyesine göre ayarlanmaktadır. Eğer toprakta yeteri kadar nitrat varsa nodül oluşumu limitlenir. Bu bilinmeyen nitrata bağlı nodül oluşum mekanizmasını anlamak isteyen araştırıcılar yürüttükleri çalışmalarında, topraktaki azot seviyesine göre nodülasyonu kontrol eden Lotus japonicus’un kilit genetik kaynağını keşfetmişlerdir.
Yaptıkları çalışmada, NRSYM1 geninin topraktaki nitrat seviyesine göre nodül oluşumunu düzenlediği tespit edilmiştir. Bu gen başka bir geni tetikleyerek nitrat varlığında nodül oluşumunu engellemektedir. Bu diğer gen henüz keşfedilmemiştir. Eğer ki nitrat kontrol ve sinyal mekanizması iyi anlaşıldığı takdirde klasik ıslah ya da gen aktarımı ile verimliliği arttırmak mümkün olacaktır.
Bunun yanı sıra yeterli seviyede azot bulunan topraklarda, nodülasyon oluşumu engellenmediği takdirde yetiştiricilik yapılan diğer alanların azotlu gübre ihtiyacını karşılamak üzere gübre üretimini gerçekleştirmek ihtimaller dahilindedir.
KAYNAK
Resim kaynağı
