Küçük ama ölümcül: PM2.5 hava kirliliği
Hava kirliliği, Dünya’nın farklı bölgelerinde çeşitlilik gösterir. Ancak hava kirliliğine karşı birincil savunma mekanizması nedir? Bu soruya yanıt bulabilmek için araştırıcılar, küresel hava kalite standartlarını inceleyen yeni bir çalışma yürüttüler.
Her yıl milyonlarca insan, kanser ve hastalıklar nedeniyle zamanından önce yaşamını yitiriyor. Bu kanser ve hastalıkların en büyük sebebi ise hava kirliliğidir. Bu kıyıma karşı gerçekleştirilecek olan savunmada, ilk sırayı havanın kalite standartları alır. Ancak, tüm dünyanın yarısından fazlası elverişli bir hava kalite standartlarından yoksun bir şekilde yaşamını sürdürmektedir.
Araştırıcılar yapmış oldukları çalışmalarında, tüm dünyada her yıl takribi 4.2 milyon zamanından önce ölüme sebep olan ve PM2.5 olarak adlandırılan hava kirliliğine odaklanmıştır. Bu ölümlerin büyük çoğunluğu sırası ile Çin, Hindistan, Avrupa ve Amerika’da olmaktadır. Kanadalı bilim insanları, her yıl hava kirliliğinden kaynaklı meydana gelen ölümlerin, Covid-19’dan kaynaklı ölümlerden daha fazla olduğunu ifade ediyorlar. Tüm bunlar düşünüldüğünde sessiz bir katil olan hava kirliliği, üzerine daha fazla odaklanmayı hak ediyor.
Farklı tip hava kirlilikleri arasında PM2.5, tüm dünyada en çok insan öldüren hava kirliliğidir. Bu kirlilik yaklaşık 2.5 mikrondan daha küçük partikülleri içerir. Araştırıcılar, hava kirliliğine karşı sözde korumanın olduğu bölgelerin, Dünya Sağlık Örgütü’nün güvenli olarak kabul ettiğinden çok daha kötü olduğunu keşfettiler. Hava kirliliğinin en çok olduğu Orta Doğu gibi birçok bölgede dahi PM2.5 hava kirliliği ölçülmüyor. Araştırıcılar özellikle Çin ve Hindistan gibi ülkelerde, en basit hava kirliliği standartlarının dahi sık sık ihlal edildiğini ifade ediyorlar.
İlginçtir ki, araştırıcılar aynı zamanda yüksek popülasyon yoğunluğunun, hava kirliliğine karşı başarılı bir mücadele yürütmede engel olmadığını keşfettiler. İnsan popülasyonunun yoğun olduğu alanlara sahip olan birçok yönetim, sıkı kurallar oluşturmuş ve uygulatmışlardır. Bu yönetimlere Japonya, Tayvan, Sinagpur, El Salvador ve Dominik Cumhuriyeti örnek gösterilebilir.
Dünya’da yaşanan ölümlerde büyük pay sahibi olan hava kirliliğine karşı özellikle PM2.5 hava kirliliği standartları belirlenmeli. Eğer o standartlar bir bölgede mevcut ise küresel olarak tüm bölgelerde uygulanmalıdır.
KAYNAK
Resim Kaynak
